Dane zawarte w niniejszej publikacji opracowano na podstawie wyników Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych na terenie całego kraju w dniach od 21 maja do 8 czerwca 2002 r.– według stanu w dniu 20 maja 2002 r. o godz. 2400.
Termin i zakres tematyczny spisów, zasady organizacji i realizacji prac spisowych, zobowiązanie ludności do udzielenia informacji i sposób zebrania informacji zostały określone w następujących aktach prawnych:
-
w ustawie z dnia 2 grudnia 1999 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2001 r. (Dz. U. z 2000 r., Nr 1, poz. 1), z późniejszą zmianą (Dz. U. z 2000 r., Nr 93, poz. 1026),
-
w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o powszechnym spisie rolnym w 2002 r. (Dz. U.
Nr 99, poz. 1072), -
w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439) z późniejszymi zmianami.
W ostatnim stuleciu w Polsce przeprowadzono siedem spisów powszechnych ludności i mieszkań (1921, 1931, 1950, 1960, 1970, 1978 i 1988), jeden spis sumaryczny w 1946 r. oraz trzy spisy reprezentacyjne (mikrospisy) - w latach: 1974, 1984 i 1995.
Celem Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2002 było między innymi:
-
dostarczenie informacji o stanie i strukturze ludności, gospodarstw domowych i rodzin oraz informacji o mieszkaniach i warunkach mieszkaniowych – na najniższym poziomie podziału terytorialnego kraju;
-
możliwie szeroka charakterystyka zmian, jakie zaszły w czasie w podstawowych strukturach demograficzno-społecznych ludności, gospodarstw domowych i rodzin oraz zmian w wielkości i standardzie zasobów mieszkaniowych;
-
dostarczenie informacji niezbędnych do międzynarodowych porównań – poprzez uwzględnienie w opracowaniach standardów i zaleceń organizacji międzynarodowych (ONZ oraz Unii Europejskiej).
Wyniki spisu zostały dotychczas przedstawione w następujących publikacjach:
-
„Raport z wyników spisów powszechnych”,
-
„Zamieszkane budynki”,
-
„Mieszkania”,
-
„Gospodarstwa domowe i rodziny”,
-
„Ludność. Stan oraz struktura demograficzna i społeczno-ekonomiczna”.
W dalszej kolejności przygotowane zostaną publikacje o następujących tytułach:
-
„Migracje ludności”,
-
„Warunki mieszkaniowe gospodarstw domowych i rodzin”.
Opracowano również publikacje dla szczebla gminnego w formie zestawu tablic zawierających podstawowe informacje objęte tematyką spisu.
Zakres i tematyka Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2002
Narodowemu Spisowi Powszechnemu Ludności i Mieszkań 2002 podlegały:
-
osoby stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach, obiektach i pomieszczeniach,
-
mieszkania i budynki, w których znajdują się mieszkania zamieszkane lub niezamieszkane oraz zamieszkane obiekty zbiorowego zakwaterowania i inne zamieszkane pomieszczenia nie będące mieszkaniami,
-
osoby nie mające miejsca zamieszkania.
Spis nie obejmował:
-
szefów i cudzoziemskiego personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych, członków rodzin tych osób oraz innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych (pozostali cudzoziemcy przebywający w Polsce byli spisywani na ogólnych zasadach),
-
osób ubiegających się o azyl,
-
mieszkań, budynków, obiektów i pomieszczeń będących własnością przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych.
Z uwagi na fakt, że dla części mieszkańców niemożliwe było przeprowadzenie spisu z udziałem rachmistrza spisowego (z różnych powodów), podstawowe informacje dla takich osób, takie jak: imię i nazwisko, data urodzenia oraz płeć – zostały spisane z ewidencji. Wszystkie pozostałe pytania na formularzu spisowym – w przypadku spisywanych z ewidencji – pozostały bez odpowiedzi. Szacuje się, że z ewidencji spisano w kraju ponad 730 tys. osób (ponad 2% ogółu ludności), będących stałymi mieszkańcami naszego kraju. Bezpośrednią konsekwencją spisywania z ewidencji są braki odpowiedzi (nieustalone), podawane w poszczególnych tablicach.
NSP 2002 obejmował następujące tematy:
-
geograficzne rozmieszczenie ludności według miejsca zamieszkania oraz przebywania,
-
migracje wewnętrzne i zagraniczne ludności,
-
demograficzną charakterystykę osób: płeć, wiek, stan cywilny (formalno-prawny i faktyczny),
-
charakterystykę demograficzną gospodarstw domowych i rodzin: pozycja osób w gospodarstwie domowym i rodzinie, wielkość i skład gospodarstwa domowego i rodziny,
-
charakterystykę społeczną osób: poziom wykształcenia oraz uczęszczanie do szkoły, kraj urodzenia, obywatelstwo, deklarowaną narodowość i język używany w rozmowach w domu,
-
niepełnosprawność prawną i biologiczną,
-
aktywność ekonomiczną ludności: pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo, pracujący w indywidualnych gospodarstwach rolnych, zawód; rodzaj działalności zakładu pracy,
-
główne i dodatkowe źródła utrzymania osób oraz pobieranie świadczeń społecznych,
-
źródła utrzymania gospodarstwa domowego oraz samodzielność gospodarowania,
-
gospodarstwa zbiorowe i rodziny w tych gospodarstwach,
-
mieszkania zamieszkane i niezamieszkane: stan zasobów mieszkaniowych,
-
wielkość mieszkań i ich wyposażenie,
-
samodzielność zamieszkiwania,
-
charakterystykę budynków.
Tematyka ludnościowa została wzbogacona dzięki przeprowadzeniu dwóch badań towarzyszących spisowi, a mianowicie: badania dzietności kobiet oraz badania długookresowych migracji ludności, jakie miały miejsce w latach 1989-2002. Zakres i tematyka Powszechnego Spisu Rolnego 2002
Tematyka Powszechnego Spisu Rolnego 2002 została ujęta na formularzach spisowych w następujących działach:
-
powierzchnia gospodarstwa,
-
struktura własnościowa użytków rolnych gospodarstwa,
-
struktura dochodów,
-
działalność gospodarcza,
-
pracujący w gospodarstwie rolnym,
-
powierzchnia zasiewów,
-
powierzchnia inna,
-
pogłowie zwierząt gospodarskich,
-
rozdysponowanie produkcji rolniczej,
-
infrastruktura gospodarstwa,
-
budynki i budowle,
-
magazynowanie w gospodarstwie,
-
nawozy i pestycydy w gospodarstwie,
-
maszyny i urządzenia rolnicze,
-
wybrane wydatki w gospodarstwie.