Dane zawarte w niniejszej publikacji opracowano na podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego 2002.

Powszechny Spis Rolny oraz Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań zostały przeprowadzone na terenie całego kraju w dniach od 21 maja do 8 czerwca 2002 r. (według stanu w dniu 20 maja 2002 r. godz. 24 ⁰⁰) zgodnie z ustawami podjętymi przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej:

• z dnia 2 grudnia 1999 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2001 r. (Dz. U. z 2000 r., Nr 1, poz.1 ) z późniejszą zmianą (Dz. U. z 2000 r., Nr 93, poz. 1026),

• z dnia 9 września 2000 r. o powszechnym spisie rolnym w 2002 r. (Dz. U., Nr 99, poz. 1072),

• z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U., Nr 88 poz. 439) z późniejszymi zmianami.

W powyższych aktach prawnych określono termin i zakres tematyczny spisów, zasady organizacji i realizacji prac spisowych, zobowiązanie ludności do udzielania informacji oraz sposób ich zebrania.

Celem Powszechnego Spisu Rolnego 2002 było między innymi:

• zapewnienie podstawowej bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych i związanych z nimi gospodarstwach domowych, koniecznej dla realizacji krajowej, regionalnej i lokalnej polityki rolnej i społecznej na wsi,

• dostarczenie informacji niezbędnych dla finalizowania procesów stowarzyszeniowych z Unią Europejską (UE), jak i zapewnienia podstawowych danych zgodnie z wymogami UE w pierwszych latach członkostwa oraz wykonanie zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji dla potrzeb organizacji międzynarodowych (FAO, OECD, EUROSTAT i inne),

• budowa i aktualizacja statystycznych operatów losowania prób do różnotematycznych badań reprezentacyjnych.

Zakres tematyczny Powszechnego Spisu Rolnego 2002 był bardzo obszerny i dotyczył na terenie województwa pomorskiego blisko 77 tys. gospodarstw rolnych (w kraju 3 mln gospodarstw rolnych).

Dotychczas przedstawiono wyniki spisu w następujących publikacjach wojewódzkich:

• „Raport z wyników”,

• „Budynki i wyposażenie techniczne gospodarstw rolnych”,

• „Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich”.

Kolejne publikacje wojewódzkie prezentujące wyniki spisu ukażą się pod następującymi tytułami:

• „Ludność i gospodarstwa domowe związane z rolnictwem”,

• „Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych”,

• „Cele produkcji w gospodarstwach rolnych”.

W opracowaniu znajdują się również publikacje dla szczebla gminnego w formie zestawu tablic zawierających informacje o gospodarstwach rolnych na terenie gmin, o możliwościach produkcyjnych gospodarstw rolnych, o skali upraw rolnych i ogrodniczych, o pogłowiu zwierząt gospodarskich, o źródłach utrzymania gospodarstw domowych, o działalności pozarolniczej itp.

Zakres i tematyka Powszechnego Spisu Rolnego

Powszechnym Spisem Rolnym objęto:

• gospodarstwa indywidualne o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha,

• gospodarstwa indywidualne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 do 1 ha włącznie,

• osoby fizyczne będące właścicielami zwierząt gospodarskich, nie posiadające użytków rolnych lub posiadające użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha,

• pozostałe gospodarstwa rolne będące w użytkowaniu osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej.

Wykaz gospodarstw indywidualnych powstał w oparciu o statystyczny rejestr podatkowy (system SPGC), który aktualizowany był przez rachmistrzów w czasie obchodu przedspisowego oraz uzupełniany o wykaz właścicieli zwierząt gospodarskich nie posiadających użytków rolnych lub posiadających użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha. Kartotekę gospodarstw rolnych będących w użytkowaniu osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej utworzono na podstawie Bazy Jednostek Statystycznych.

Dla gospodarstw rolnych, których użytkownicy odmówili udziału w Powszechnym Spisie Rolnym 2002 lub w przypadku, gdy kontakt z użytkownikami gospodarstw był niemożliwy dokonano imputacji danych o gospodarstwie.

Tematyka Powszechnego Spisu Rolnego 2002 została ujęta na formularzach spisowych w następujących działach:

• powierzchnia gospodarstwa,

• struktura własnościowa użytków rolnych gospodarstwa,

• struktura dochodów,

• działalność gospodarcza,

• pracujący w gospodarstwie rolnym,

• powierzchnia zasiewów,

• powierzchnia inna,

• pogłowie zwierząt gospodarskich,

• rozdysponowanie produkcji rolniczej,

• infrastruktura gospodarstwa,

• budynki i budowle w gospodarstwie,

• magazynowanie w gospodarstwie,

• nawozy i pestycydy w gospodarstwie,

• maszyny i urządzenia rolnicze,

• wybrane wydatki w gospodarstwie.

W ramach spisu w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha zebrano informacje:

1) o osobach będących użytkownikami gospodarstw rolnych:

• nazwisko i imiona użytkownika gospodarstwa rolnego,

• poziom wykształcenia rolniczego użytkownika,

• wkład pracy w gospodarstwo rolne w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie – liczba godzin przepracowanych w gospodarstwie;

2) o liczbie pracowników najemnych stałych i pracowników dorywczych zatrudnionych w gospodarstwie rolnym;

3) o użytkowaniu gruntów, a w szczególności:

• o powierzchni gruntów ogółem, w tym użytków rolnych (gruntów ornych, sadów, łąk i pastwisk trwałych), lasów i gruntów leśnych oraz pozostałych gruntów i nieużytków,

• o powierzchni zasiewów głównych upraw;

4) o pogłowiu zwierząt gospodarskich według gatunków i grup produkcyjno-użytkowych oraz liczbie pni pszczelich;
5) o rozdysponowaniu produkcji rolniczej;
6) o budynkach, infrastrukturze i wyposażeniu technicznym gospodarstw, w tym:

• rodzajach budynków, budowli i ich powierzchni,

• liczbie ciągników rolniczych i innych środków transportowych oraz maszyn rolniczych,

• źródłach zaopatrzenia w wodę, sposobach odprowadzania ścieków i usuwania śmieci,

• wyposażeniu w sieć elektryczną i telefon,

• rodzajach urządzeń melioracyjnych;

7) o stosowaniu nawozów i pestycydów w gospodarstwach w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie;
8) o zadłużeniu gospodarstw rolnych;
9) o działalności gospodarczej (rolniczej i pozarolniczej) prowadzonej przez użytkownika gospodarstwa rolnego lub osobę
dorosłą pozostającą z użytkownikiem we wspólnym gospodarstwie domowym;
10) o ważniejszych wydatkach poniesionych w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie, w tym na:

• zakup gruntów,

• budowę lub modernizację budynków,

• powiększenie stada podstawowego,

• zakup ciągników rolniczych i innych środków transportowych oraz maszyn rolniczych.

Informacje o wieku, płci, poziomie wykształcenia ogólnego, głównych i dodatkowych źródłach utrzymania użytkownika gospodarstwa rolnego i członków jego gospodarstwa domowego, a także osób pracujących wyłącznie lub głównie w gospodarstwach rolnych pozyskano z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, który jak wspomniano na wstępie, odbył się jednocześnie z Powszechnym Spisem Rolnym.

Dla osób fizycznych użytkujących gospodarstwa indywidualne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 ha do 1 ha włącznie oraz dla właścicieli zwierząt gospodarskich zebrano w/w informacje, z wyłączeniem tych, o których mowa w pkt. 8 i 10, a w ramach punktów 3b, 6b i 7 zebrano dane w ograniczonym zakresie tematycznym.

W ramach spisu u osób prawnych i w jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej zebrano informacje, o których mowa w punktach 2-10.