Ważniejsze definicje, pojęciaspisowe i zasady spisywania
Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą wraz z prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Gospodarstwo indywidualne jest to gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych od 0,1 ha, będące własnością lub znajdujące się w użytkowaniu osoby fizycznej lub grupy osób.
Za właściciela zwierząt gospodarskich uważa się osobę nie posiadającą użytków rolnych lub posiadającą użytki o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha, która ma co najmniej: 1 sztukę bydła lub (i) 5 sztuk trzody chlewnej albo 1 lochę lub (i) 3 sztuki owiec bądź kóz lub (i) 1 konia lub (i) 30 sztuk drobiu lub (i) 5 sztuk samic zwierząt futerkowych (w tym królików) lub (i) 1 pień pszczeli.
Za użytkownika gospodarstwa indywidualnego uważa się osobę fizyczną lub grupę osób, które faktycznie użytkują grunty, niezależnie od tego, czy są właścicielami, dzierżawcami, czy użytkują je z innego tytułu i niezależnie od tego, czy grunty te są zlokalizowane w jednej, czy w kilku gminach.
Za gospodarstwo domowe użytkownika gospodarstwa rolnego (właściciela zwierząt gospodarskich) uważa się zespół osób mieszkających i utrzymujących się wspólnie, jeżeli wśród nich jest osoba prowadząca gospodarstwo indywidualne (właściciel zwierząt gospodarskich).
Budynki i budowle
Spisowi podległy wszystkie budynki i pomieszczenia inwentarskie (obory, chlewnie, kurniki) oraz gospodarcze (stodoły), a także budynki i budowle przeznaczone do przechowywania technicznych środków produkcji (garaże, wiaty), budynki wielofunkcyjne i inne pomieszczenia użytkowane w gospodarstwach, niezależnie od formy własności, tj. własne i dzierżawione.
O zakwalifikowaniu budynku do określonej kategorii decydowało pierwotne przeznaczenie oraz za- instalowane stałe wyposażenie, niezależnie od aktualnego wykorzystania budynku. Powierzchnia budynków lub budowli spisywana była w pełnych m2 według dokumentacji technicznej, a w przypadku jej braku według pomiaru po zewnętrznym obrysie. W przypadku budynków piętrowych powierzchnia jest sumą powierzchni każdej kondygnacji.
Ujmowane w spisie powierzchnie charakteryzujące sposób wykorzystania budynków lub budowli to:
-
powierzchnia wykorzystana na działalność rolniczą – powierzchnia w budynkach i budowlach wykorzystana na produkcję roślinną, zwierzęcą, przechowywanie produktów rolniczych oraz sprzętu, łącznie z powierzchnią, na której w trakcie spisu trwała przerwa technologiczna;
-
powierzchnia wykorzystana na działalność pozarolniczą – cała powierzchnia w budynkach i budowlach przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej nie związanej z produkcją rolniczą, łącznie z powierzchnią, na której w trakcie spisu nastąpiła czasowo przerwa w prowadzeniu działalności;
-
powierzchnia nie wykorzystana – cała powierzchnia budynków i budowli, która nie była wykorzystywana na działalność rolniczą ani pozarolniczą (użytkownik zrezygnował z prowadzenia jakiejkolwiek działalności lub pomieszczenia nie zostały jeszcze wykończone).
Infrastruktura techniczna
W spisie zebrano informacje o infrastrukturze technicznej gospodarstw indywidualnych. Dane dotyczą gospodarstwa rolnego, a nie gospodarstwa domowego położonego poza gospodarstwem rolnym. W spisie ujęto następujące elementy infrastruktury technicznej:
-
wyposażenie we własne ujęcie wody ze studni,
-
wyposażenie w sieć elektryczną,
-
sposób usuwania śmieci,
-
wyposażenie w telefon stacjonarny.
Ciągniki, maszyny rolnicze iinne środki transportowe
Spisem zostały objęte ciągniki, samochody, wybrane maszyny i urządzenia rolnicze użytkowane w gospodarstwie, zarówno te, które stanowiły własność użytkownika gospodarstwa, jak i te, których właścicielem były inne osoby (dzierżawa, leasing itp.). W przypadku gdy ciągniki, samochody, maszyny należały do kilku rolników spisywano je u tego rolnika, u którego znajdowały się w momencie spisu.
Nie spisywano sprzętu, który był niesprawny dłużej niż rok oraz tego, który został przeznaczony do kasacji (rozbiórka, złomowanie).
Dane o ciągnikach i środkach transportu w spisie dotyczą:
-
ciągników – kołowych dwuosiowych i gąsienicowych,
-
samochodów ciężarowych – tj. samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych,
-
przyczep – tj. przyczep, wywrotek ciągnikowych i samochodowych jedno- i wieloosiowych oraz naczep o ładowności powyżej 1 tony.
W 2002 r. spisano następujące maszyny i urządzenia:
-
kombajny zbożowe – samobieżne i przyczepiane,
-
kombajny ziemniaczane – jedno- i dwurzędowe, samobieżne i przyczepiane,
-
kombajny buraczane – łącznie z samobieżnymi wyorywaczami buraków i zestawami do sprzętu buraków,
-
silosokombajny samobieżne,
-
silosokombajny pozostałe – łącznie z sieczkarniami polowymi (zawieszanymi i przyczepianymi) do zbioru zielonek niskołodygowych i wysokołodygowych, a także ze wszystkimi ścinaczami zielonek do sprzętu zielonek niskołodygowych,
-
rozsiewacze nawozów i wapna – ciągnikowe (zawieszane i przyczepiane) przeznaczone zarówno do rozsiewania nawozów sztucznych, jak i wapniowych,
-
rozrzutniki obornika – jedno- i dwuosiowe,
-
kosiarki ciągnikowe,
-
ładowacze chwytakowe – łącznie z czołowymi, zawieszane i przyczepiane oraz samobieżne,
-
kopaczki do ziemniaków – wszystkie kopaczki ciągnikowe, zawieszane i półzawieszane (w tym wibracyjne), które przeznaczone są do kopania ziemniaków z jednego lub dwóch rzędów,
-
sadzarki do ziemniaków – wszystkie rodzaje sadzarek do ziemniaków, zarówno zawieszane jak i półzawieszane, dwu- i wielorzędowe,
-
przyczepy zbierające – wszystkie specjalistyczne przyczepy zbierające (jedno- i dwuosiowe), prze- znaczone do zbioru siana, słomy i niektórych zielonek z pokosów i wałów oraz transportowania ich do miejsca składowania (bez przyczep objętościowych ogólnego przeznaczenia),
-
prasy zbierające – wszystkie prasy zbierające, przeznaczone do zbioru, prasowania i wiązania w bele zgrabionego w wały siana i słomy po kombajnie zbożowym (z wyjątkiem pras zamontowanych na kombajnie),
-
agregaty uprawowe – wszystkie agregaty uprawowe wieloczynnościowe przeznaczone do przygotowywania roli pod siew, stanowiące zespół co najmniej dwóch urządzeń fabrycznie przystosowanych do współpracy z ciągnikiem,
-
polowe opryskiwacze ciągnikowe – zawieszane i przyczepiane, a także samobieżne,
-
sadownicze opryskiwacze ciągnikowe – zawieszane i przyczepiane, a także samobieżne,
-
dojarki bańkowe – dojarki mechaniczne bańkowe, w których mleko przepływa z aparatu udojowego do bańki udojowej podłączonej do układu podciśnienia,
-
dojarki rurociągowe – dojarki mechaniczne rurociągowe, w których mleko przepływa z aparatu udojowego do rurociągu mlecznego wytwarzającego podciśnienie udojowe oraz transportującego mleko do odbieracza mleka,
-
konwiowe schładzarki do mleka – urządzenia służące do oziębienia mleka do temp. 4-50C i przechowywania go do czasu dostawy,
-
zbiornikowe schładzarki do mleka – urządzenia służące do oziębienia mleka do temp. 4-50C i przechowywania go w tej temperaturze.
UWAGA
W spisie 2002 informacje o ciągnikach rolniczych zebrano od użytkowników gospodarstw indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych, użytkowników gospodarstw indywidualnych o powierzchni od 0,1 do 1 ha użytków rolnych i właścicieli zwierząt gospodarskich oraz od osób praw- nych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej. Samochody, przyczepy, maszyny i urządzenia rolnicze spisano w gospodarstwach indywidualnych o powierzchni użytków rolnych po- wyżej 1 ha oraz u osób prawnych i w jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej.
Ważniejsze grupowania i zakres publikowanych danych W publikacji dane o gospodarstwach rolnych według siedziby użytkownika zaprezentowano (uwzględniając numerację ciągłą) w tabl. 1-37, według siedziby gospodarstwa w tabl. 38-49
Dane ujęte zostały w dwóch podstawowych formach własności, tj. w sektorze prywatnym i publicznym. W sektorze prywatnym podstawowymi formami własności są: własność prywatna krajowa (gospodarstwa indywidualne, gospodarstwa spółdzielcze i spółki prywatne), własność zagraniczna oraz własność mieszana z przewagą kapitału (mienia) podmiotów sektora prywatnego.
Do sektora publicznego zaliczono gospodarstwa stanowiące własność państwową (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych), gospodarstwa będące własnością samorządową (gmin) oraz gospodarstwa stanowiące własność mieszaną - spółki z przewagą kapitału (mienia) podmiotów sektora publicznego. W ramach sektora prywatnego w publikacji prezentuje się dane dla:
-
gospodarstw indywidualnych,
-
spółdzielni produkcji rolniczej, które obejmują rolnicze spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie kółek rolniczych i inne gospodarstwa spółdzielcze o przeważającej działalności rolniczej.
Gospodarstwa indywidualne obejmują:
-
gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha, prowadzone przez rolników na gruntach własnych i niewłasnych,
-
gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych od 0,1 ha do 1 ha włącznie użytkowane rolniczo przez osoby prywatne,
-
osoby fizyczne będące właścicielami zwierząt gospodarskich, nie posiadające użytków rolnych lub posiadające użytki rolne o powierzchni mniejszej niż 0,1 ha.
W ramach sektora publicznego w publikacji prezentuje się dane dla gospodarstw własności państwowej. W celu uzyskania informacji o ogólnym obciążeniu gospodarstwa inwentarzem żywym stosuje się w zakresie czterech podstawowych gatunków zwierząt gospodarskich – bydła, trzody chlewnej, owiec i koni – przeliczenie pogłowia zwierząt w sztukach fizycznych na sztuki duże (SD). Sztuka duża jest to wielkość umowna, określająca zwierzę o ciężarze 500 kg. Uśrednione współczynniki przeliczeniowe na 1 sztukę dużą wynoszą: dla bydła – 0,80, trzody chlewnej – 0,15, owiec – 0,08 i koni – 1,00. Niezależnie od powyższych zbiorczych grupowań dane Powszechnego Spisu Rolnego 2002 w zależności od tematyki, opracowano według niżej wymienionych klasyfikacji (przedziały zostały domknięte lewostronnie):
-
grup obszarowych powierzchni użytków rolnych;
-
wyposażenia w siłę pociągową: bez żywej i mechanicznej siły pociągowej, z żywą siłą pociągową, z żywą i mechaniczną siłą pociągową, wyłącznie z ciągnikami;
-
mocy silnika ciągników w kW: do 15, 15-25, 25-40, 40-60, 60-100, 100 i więcej;
Z uwagi na elektroniczną technikę zaokrągleń, w niektórych przypadkach sumy składników mogą różnić się od podanych wielkości „ogółem”. Liczby te są poprawne pod względem merytorycznym. Tablice i wykresy (jeśli nie zaznaczono inaczej) zawierają dane według stanu w dniu 20 maja 2002 r.
Objaśnienie stosowanych skrótów:
(-) - zjawisko nie wystąpiło;
(0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5;
(0,0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05;
(•) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych;
x - wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe;
# - oznacza, że dane nie mogą być opublikowane ze względu na konieczność zachowania tajemnicy statystycznej w rozumieniu ustawy o statystyce publicznej;
„w tym” - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy.